متن پرسش :
آیا در عقد مضاربه طرفین می توانند ضررهای احتمالی و همچنین سود مازاد بر درصدی مشخص را به یکدیگر صلح نمایند و مبلغ سود را بطور مشخص تعیین نمایند؟
متن پاسخ :
با سلام. دوست من ، عقد مضاربه نوعی عقد شرکت است که در آن سرمایه و کار عناصر عقد را تشکیل می دهند در مورد صلح ضررهای احتمالی قاعده آنست که در عقد شرکت سود و زیان باید از کیسه هر دو شریک پرداخت شود و نمی توان خلاف آنرا شرط کرد که مثلاً سود طبق قرارداد تقسیم ولی ضرر تنها متوجه یکی شود. اما میتوان شرط کرد که یکی از طرفین ضررهای وارده را در مقابل مبلغ معینی (هر چند کم) به دیگری صلح نماید.
همچنین می توانند شرط کنند که هر گاه در معامله ای زیانی متوجه شود و در معامله بعدی سودی بدست آید ، از آن سود زیان جبران شود. یا اینکه زیان لاحق از سود سابق جبران شود. اما در مورد تعیین سود به طور مشخص ، طبق ماده 548 قانون مدنی ، سهم هر یک از عامل و مالک باید به صورت کسری از سود مانند یک چهارم یا یک سوم باشد. پس اگر مقدار معینی از سود برای عامل مقرر شود پیمانی که بسته شده تابع قواعد مضاربه نیست.
لذا مشاع بودن سود جزء مقتضای ذات عقد مضاربه است و عقدی که در آن سهم عامل مقدار معینی از سود باشد ، باطل است. زیرا فلسفه تأسیس عقد مضاربه تشویق و ترغیب مضارب در کوشش برای ازدیاد سود می باشد و این امر با تقسیم سود به نسبت معین در قرارداد به عمل خواهد آمد و تعیین مبلغ معین برا خلاف مقتضای عقد مضاربه است. همچنین در مضاربه سود را نمی توان به مالک اختصاص دادو الا طبق ماده 557 قانون مدنی معامله مضاربه محسوب نشده و باطل خواهد بود./م
آخرین دیدگاه‌ها