چگونگي عمل به شرط در عقد متعه

سئوال :
زن و مردی ضمن عقد متعه شرط میکنند که در پایان مدت متعه مرد ، زن را به عقد دائم خود در آورد والا مبلغ بیست میلیون تومان به زن پرداخت نماید حال :
الف ) آیا زن میتواند مرد را ملزم به نکاح دائم ( عمل به شرط ) کند ؟
ب ) اگر مرد عمل به شرط نکرد میتوان وی را ملزم به پرداخت وجه التزام نمود ؟

پاسخ قسمت الف :
نظر اقليت:
چون شرط ضمن عقد لازم است بنابر این شروط ضمنی آن نیز با توجه به تاثیر اثر لزوم لازم هستند لذا مرد را میتوان ملزم به عقد نکاح نمود.

نظر اكثريت:
نظر باینکه شرط واقع شده ( نکاح دائم ) یک شرط فعل است و این شرط فعل عمل حقوقی مستقلی است که نیاز به ایجاب و قبول و قصد انشا خاص دارد لذا نمیتوان الزام مرد را به انجام نکاح دائم که شرط شده است نمود.

پاسخ قسمت ب :
نظر اقليت:
نظر باینکه وجه التزام صرفا برای انجام شرط است و شرط یک عمل حقوقی جداگانه است بنابر این چون هنوز عقدی ایجاد نشده است که شرط ضمنی آن الزام آور باشد لذا نمیتوان مرد را ملزم به پرداخت وجه التزام کرد.

نظر اكثريت:
با توجه باینکه مرد ضمن عقد نکاح متعه خود را ملزم کرده است و برای خود ایجاد تعهد نموده است هر چند که نمیتوان وی را ملزم به نکاح دائم که شرط شده نمود ولی چون سبب وجه التزام که عقد متعه هست ایجاد شده است بنابر این با توجه به قواعد عمومی قرار دادها عمومات (( المومنون عند شروطهم )) اوفوا بالعقود (( افوا بالعهود )) بایستی گفت زن میتواند الزام مرد به پرداخت وجه التزام را خواستار شود.

(نشست قضائی مورخ 14/11/87 قضات دادگستری شهرستان نطنز)